گیاه گوجی بری بومی کشور چین بوده و از هزاران سال قبل در این کشور کاربرد دارویی داشته است. برخی از نوشته‌ها حاکی از آن هستند که کاهنان در کوه‌های هیمالیا از میوه گوجی بری برای کمک به بهبود سلامتی و شادابی، افزایش عمر، انرژی و بنیه استفاده می‌کرده‌اند.

پژوهش‌های اخیر نیز نشان از خواص فراوان گوجی بری دارند. در این پژوهش‌ها مشخص شده است که میوه گوجی بری با کالری کم، فیبر فراوان و میزان آنتی‌اکسیدان بالای خود از مزایای فراوانی برخوردار است که قابلیت مبارزه با رادیکال‌های آزاد بیماری‌زا، کنترل وزن و بهبود هاضمه از جمله آنها می‌باشند. میوه گوجی بری خشک حاوی انواعی از مواد گیامایه، ویتامین و مواد معدنی است، طوری که توجه متخصصان تغذیه را به خود جلب کرده است.

طی پژوهش‌ها، تأثیر مثبت مصرف گوجی بری در موارد متعددی اثبات شده است. این موارد عبارت‌اند از: سطح انرژی بدن، عملکرد ورزشی، کیفیت خواب، سهولت در بیدار شدن، قابلیت تمرکز بر فعالیت‌ها، شادابی، کاهش خستگی و استرس. در ادامه به بررسی دقیق‌تر خواص گوجی بری می‌پردازیم.

مزایای گوجی بری برای سلامتی

از خواص میوه خشک ازجمله گوجی بری خشک این است که با فیبر و پروتئین فراوان، بیش از ۲۰ ویتامین و مواد معدنی مختلف را نیز در خود دارند. علاوه بر این مواد مفید، گوجی بری سرشار از انواع آنتی‌اکسیدان‌ها نیز می‌باشد. وجود مقادیر فراوان از این مواد مفید در گوجی بری، به آن خواص متعددی بخشیده است که در ادامه به معرفی مهمترین آنها می‌پردازیم:

تأمین آنتی‌اکسیدان‌ها و مواد ضروری

گوجی بری منبع عالی آنتی‌اکسیدان‌هایی است که به تقویت ایمنی بدن کمک کرده و با مقابله با رادیکال‌های آزاد، از بدن در مقابل فشار اکسایشی و التهاب محافظت می‌کنند. یکی از مزایای چشمگر گوجی بری آن است که در هر ۳۰ گرم از آن بیش از ۴ گرم پروتئین و ۱۸ نوع آمینواسید در کنار ۲۰ ماده ضروری دیگر مانند فلز روی، آهن، فسفر و ویتامین B2 وجود دارد. ازلحاظ وزنی، گوجی بری از بتاکاروتن بالاتری نسبت به هویج و آهن بالاتری نسبت به سویا و اسفناج برخوردار است.

بهبود عملکرد سیستم ایمنی و مقابله با سرطان

گوجی بری مانند بری‌های دیگر مانند بلوبری از سطح بالای آنتی‌اکسیدان‌های ویتامین C و ویتامین A برخوردار است. این دو ماده در سیستم ایمنی بدن نقش کلیدی داشته و از بیماری‌های متداول مانند سرماخوردگی و نیز بیماری‌های مزمن وخیم‌تر مانند سرطان و زوال عقل جلوگیری می‌کنند.

از آنتی‌اکسیدان‌های متعدد موجود در گوجی بری، مواد کاروتنی مانند زئاکسانتین و مواد متشکله ویتامین C شناخته‌شده‌ترین هستند. مبارزه با سلول‌های سرطانی، مقابله با رشد تومور‌های سرطانی، کاهش سطح عوامل التهاب‌زا و سم‌زدایی بدن، از قابلیت‌های این آنتی‌اکسیدان‌های موجود در گوجی بری محسوب می‌شوند. خواص آنتی‌اکسیدان و ضدسرطان گوجی بری در کاهش احتمال سرطان در مغز، کبد، اعضای تناسلی و دستگاه گوارش مفید هستند. به‌علاوه، برخی از پژوهش‌ها نشان داده‌اند که گوجی بری از خاصیت ضدپیری برخوردار بوده و با تومورهای مربوط به سرطان پوست مقابله می‌کند.

تقویت سلامت پوست

گوجی بری سرشار از بتاکاروتن است که جهت سلامت‌بخشی به پوست و درمان طبیعی سرطان پوست مفید می‌باشد. مطابق با پژوهش‌ها، مصرف گوجی بری می‌تواند با تأمین آنتی‌اکسیدان کافی، از عوارض پوستی و پیش‌اکسایش چربی ناشی از آسیب نور فرابنفش جلوگیری کند. دو آنتی‌اکسیدان شناخته‌شده‌ی هم‌اکسیژناز-۱ و متالوتیونین که در محافظت از پوست در مقابل آسیب آفتاب مؤثر هستند در گوجی بری یافت می‌شوند.

مصرف گوجی بری می‌تواند محافظت پوست از آسیب نور خورشید را بهبود بخشیده و در افرادی که مستعد سرطان پوست یا بیماری‌های پوستی دیگر هستند محافظت نماید.

بهوبد سلامت چشم

مزایای گوجی بری شامل محافظت از چشمان در مقابل بیماری‌های مربوط به کهولت سن مانند فرسایش ماکولا نیز می‌شوند. این بیماری علت اصلی نابینایی در افراد مسن محسوب می‌شود. آنتی‌اکسیدان‌های فراوان گوجی بری، آن را به درمانی طبیعی برای فرسایش ماکولا بدل کرده و با قابلیت محافظت از چشم در مقابل نور فرابنفش، رادیکال‌های آزاد و اشکال دیگر فشار اکسایشی، از چشمان محافظت می‌کنند.

کمک به کنترل قند خون

گوجی بری از قابلیت کنترل آزادسازی قند در جریان خون برخوردار است طوری‌که از جهش یا سقوط قند خون جلوگیری می‌کند. این قابلیت گوجی بری به‌ویژه برای افراد مبتلا به دیابت بسیار مفید است چراکه این افراد در ایجاد تعادل در سطح قند خون خود دچار مشکل هستند. شواهد نشان می‌دهند که مصرف گوجی بری با افزایش واکنش‌پذیری بدن به قند، اثر کاهش قند و حساسیت به انسولین به همراه دارند.

کاهش قند مصرفی و افزایش واکنش و حساسیت بدن به انسولین برای افراد مبتلا به دیابت بسیار مهم است. درنتیجه مصرف گوجی بری جایگزین بسیار بهتری برای تنقلات مضر شیرین محسوب می‌شود. این ویژگی جزء خواص کشمش‌ها برای دیابت هم محسوب می‌شود.

سم‌زدایی از کبد

اعتقاد بر این است که گوجی بری از قابلیت سم‌زدایی کبد برخوردار بوده و در کنار گیاهان دارویی سنتی دیگر مانند شیرین بیان، در پاکسازی کبد تجویز می‌شود. گوجی بری یکی از بهترین موارد در تقویت سلامت کبد و کلیه‌ها محسوب شده و به همین دلیل در طب سنتی چینی برای بازیابی شادابی، قدرت و سلامت به‌کار می‌رود. با توجه به این موارد، گوجی بری درمان طبیعی مناسبی برای سنگ کلیه محسوب شده و گزینه مناسبی برای پاکسازی خون به شمار می‌آید.

علاوه بر گوجی بری انواع آجیل‌ها نیز به سلامت کبد کمک می‌کنند.

حفظ انرژی و سرزندگی

مطابق پژوهش‌ها، مصرف منظم گوجی بری می‌تواند به افزاش سطح انرژی و بهبود روحیه کمک کرده و سلامت دستگاه گوارش را نیز بهبود بخشد. مصرف گوجی بری به‌عنوان تنقلات قبل از ورزش و بدنسازی می‌تواند انرژی را افزایش داده و بنیه را تقویت کند.

تقویت باروری

در طب سنتی چین باور بر این است که مصرف گوجی بری برای دستگاه تناسلی مفید بوده و باروری را  افزایش می‌دهد. شواهد نشان می‌دهند که مصرف گوجی بری برای درمان ناباروری هم در آقایان و هم در بانوان مفید است.

نحوه و موارد مصرف گوجی بری

طعم گوجی بری شیرین و کمی ترش است. از دید برخی از افراد، مقداری طعم سبزی نیز در آن مشاهده می‌شود. به همین دلیل گوجی بری گزینه مناسبی برای افزودن به دستور تهیه غذاهای ترش و شیرین محصوب می‌شود. ظاهر گوجی بری مانند کشمش است زیرا به صورت خشک شده به بازار عرضه می‌شود. روش‌های متنوعی برای افزودن گوجی بری به رژیم غذایی وجود دارد. در کشور چین، گوجی بری به برنج یا سوپ اضافه می‌شود. همچنین در دم کردن چای نیز از آن بهره برده می‌شود. گوجی بری را می‌توان به‌صورت خام به‌عنوان تنقلات استفاده کرد یا قبل از مصرف در آب گرم قرار داد تا اندکی تازه شود. راه‌های دیگر مصرف آن به‌صورت مخلوط در آجیل، اضافه‌شده به اسموتی‌ها، ماست یا افزودن به سالادها است. همچنین می‌توان گوجی بری خشک را به شیرینی و کیک اضافه نموده و در تهیه بسیاری از دسرها از آن استفاده نمود.

گوجی بری را می‌توان در محیط خشک و خنک تا یک سال نیز نگهداری نمود. در صورت رسیدن رطوبت به گوجی بری خشک، به یکدیگر چسبیده و توده می‌شوند.

منابع: tilytea | karinastephens