خواص بزرگِ دانه کوچک کاج

وقتی صحبت از دانه کاج می‌شود، ممکن است برخی افراد تصور کنند که دانه‌ها فقط به عنوان بذر به کار می‌روند و مزیت دیگری ندارند. اما جالب است بدانید که دانه کاج همان چلغوز است که در بین انواع آجیل‌ها طرفداران زیادی دارد و یکی از دانه های خوارکی که هر روز باید مصرف کنید، محسوب می‌شود. زیرا این دانه‌های ریز حاوی انواع مواد مغذی ضروری برای سلامتی شما هستند و حداقل چربی اشباع را دارند. دانه‌های کاج را می‌توانید به صورت جداگانه یا به همراه خوراکی‌های دیگر صرف کنید، بنابراین انتخاب‌های زیادی برای استفاده از دانه کاج دارید.
اگر دلتان می‌خواهد با دانه کاج، مزایا و موارد استفاده از آن بیشتر آشنا شوید، در ادامه همراه مجله بارجیل باشید.

دانه کاج از کجا می‌آید؟

دانه کاج به دانه‌های خوراکی میوه درخت کاج می‌گویند. البته در دنیا فقط گونه‌های معدودی از درخت کاج وجود دارند که دانه آنها به اندازه کافی بزرگ باشد تا بتوان آن را برداشت کرده و به بازار عرضه نمود. یکی از این گونه‌ها درخت کاجی با نام چلغوز است که در منطقه آسیای میانه، به‌خصوص افغانستان می‌روید و دانه آن با نام چلغوز در این مناطق عرضه می‌شود. کلمه چلغوز از ترکیب دو کلمه چهل و غوز تشکیل شده است که به معنای چهل دانه است. زیرا همان‌طور که با میوه کاج آشنایی دارید، این میوه دانه‌های متعددی در خود دارد. فرایند تولید محصول نهایی با نام دانه کاج یا چلغوز اندکی پیچیده است. در این فرایند ابتدا میوه کاج باید برسد که خود تا دو سال زمان می‌برد. سپس میوه کاج برداشت شده و در داخل گونی‌های در مقابل آفتاب خشک می‌شوند که ممکن است تا ۲۰ روز به طول بیانجامد. پس از خشک شدن میوه کاج آن را خرد می‌کنند و دانه‌های آن را جدا می‌کنند. دانه کاج در دسته میوه‌های سخت‌پوست قرار می‌گیرد که یعنی پوسته خارجی آن باید قبل از مصرف شکسته و جدا شود.

خواص و فواید مصرف دانه کاج

فواید و خواص دانه کاج بسیار قابل‌توجه هستند و هر دانه حاوی میزان چشمگیری از مواد معدنی و ویتامین‌ها است که جهت عملکرد بهینه بدن ضروری هستند. از سویی ممکن است چربی موجود در دانه کاج برای برخی افراد نگران کننده باشد، ولی این نگرانی نابجا است. زیرا این چربی از نوع مفید بوده و احساس سیری به شما می‌بخشد. این خواص چربی موجود در دانه کاج آن را به گزینه مناسبی در کاهش و کنترل وزن تبدیل می‌نمایند. در ادامه به معرفی خواص برتر دانه کاج می‌پردازیم: 

1. کاهش کلسترول بد

پژوهش‌های متعددی نشان می‌دهند که با افزودن دانه کاج به رژیم غذایی، سطح کلسترول بد در خون کاهش می‌یابد. کلسترول بد با ایجاد پلاک در سرخرگ‌ها منجر به انسداد آنها و جلوگیری از جریان عادی خون می‌شود که یکی از عوامل اصلی حمله قلبی یا سکته مغزی محسوب می‌شود. بسیاری از مغزها مانند دانه کاج از قابلیت کاهش کلسترول برخوردارند و استفاده از آنها جهت کاهش میزان کلسترول بد در خون به جای داروهای خطرناک توصیه می‌شود.

2. حفظ وزن در محدوده سالم

قابلیت مجموعه مواد مفید موجود در دانه کاج در مبارزه با چاقی، کمک به حفظ وزن در محدوده سالم و بهبود متابولیسم بدن، به اثبات رسیده‌اند. افرادی که دانه کاج مصرف می‌کنند، معمولا از متوسط وزن کمتر، دور کمر کوچکتر و حتی مقاومت کمتری نسبت به انسولین برخوردارند. این خاصیت دانه کاج ناشی از مواد مفید موجود در آن از جمله فیبر، ویتامین E، کلسیم، منیزیم و پتاسیم است.

3. کاهش فشار خون و احتمال ابتلا به برخی انواع سرطان

یکی دیگر از خواص دانه کاج، سطح بالای منیزیم موجود در آن است. چراکه با مصرف میزان کافی از منیزیم، سطح فشار خون افت کرده و خطر سکته مغزی کاهش می‌یابد. فشار خون عامل عوارض متعددی مانند ایست قلبی، آمبولی، کاهش عملکرد کلیه‌ها و افول بینایی است. پس گنجاندن خوراکی‌های سرشار از مواد ضروری در کاهش فشار خون از اهمیت بالایی برخوردار است. از سوی دیگر، پژوهش‌ها نشان می‌دهند که کمبود منیزیم در بدن می‌تواند با ابتلا به سرطان پانکراس در ارتباط باشد و با توجه به میزان منیزیم موجود در دانه کاج، می‌توان با افزودن آن به رژیم غذایی خطر ابتلا به این نوع از سرطان را کاهش داد.

4. بهبود سلامت استخوان‌ها

اکثر افراد مصرف خوراکی‌های حاوی کلسیم را برای بهبود سلامت استخوان‌های خود کافی می‌دانند، ولی باید بدانید که مصرف ویتامین K شاید برای افزایش سلامت استخوان‌ها ضروری‌تر از مصرف کلسیم باشد. پژوهش‌ها نشان می‌دهند که حتی اگر بدن شما کلسیم کافی دریافت کند، در صورت کمبود ویتامین K، هنوز احتمال ابتلا به بیماری‌های استخوانی مانند پوکی استخوان بالا است. همچنین باید بدانید که دانه کاج علاوه بر آنکه منبع مناسبی از ویتامین K محسوب می‌شود، با کاهش کلسترول بدن و رفع نیاز به استفاده از داروهای ضدکلسترول، از دفع ویتامین K نیز جلوگیری می‌کند. زیرا داروهای ضدکلسترول یک عامل متداول در دفع و کمبود ویتامین K در بدن هستند.

5. بهبود سلامت چشمان

از ترکیبات گروه کاروتن‌ها بیش از ۶۰۰ نوع برای بدن انسان قابل‌استفاده هستند. از این ۶۰۰ نوع فقط ۲۰ نوع قابلیت انتقال به چشمان را دارند و از میان این ۲۰ نوع فقط دو نوع با مقادیر بالا در بخش ماکولای شبکیه ذخیره می‌شوند. این دو ترکیب عبارت‌اند از لوتئین و زئاکسانتین. دانه کاج منبع مناسبی از ماده لوتئین از دسته کاروتن‌ها محسوب می‌شود که با خواص آنتی‌اکسیدانی که دارد، نقش برجسته‌ای در سلامت چشمان ایفا می‌کند.

بهتر است دانه کاج بدون پوست در داخل یخچال یا فریزر نگهداری شود زیرا چربی موجود در آن ممکن است فاسد شود. طعم ملایم دانه کاج مناسب استفاده در دستور تهیه غذاهای و خوراکی‌های شور یا شیرین است. استفاده از دانه کاج در تهیه کلوچه، کیک و شیرینی‌ها متداول است و شما می‌توانید با استفاده از دانه کاج در دسرهای خود، طعمی جدید به آنها ببخشید.

6. مفید برای پوست

غلظت بالای ویتامین‌ها، مواد معدنی و آنتی‌اکسیدان‌های ضروری مختلف، آجیل کاج را به طرز شگفت‌آوری برای مراقبت از پوست مفید می‌سازند. ویتامین E و آنتی اکسیدان‌ها روند پیری را متوقف می‌کنند و به لطف خواص ضد التهابی که دارد، روغن دانه کاج برای انواع پوست‌های حساس بسیار مناسب است. پوست را تغذیه می‌کند و از آن در برابر شرایط رایج مختلف محافظت می‌کند. علاوه بر این، اثرات مرطوب‌کنندگی فوق العاده‌ای روی پوست نیز دارد.
روغن کاج به دلیل خاصیت درمانی که دارد، برای ماساژ درمانی شناخته شده است. به کاهش تعدادی از مشکلات پوستی مانند خارش، پسوریازیس، جوش، اگزما، گال و زخم کمک می‌کند. این روغن به پوست ظاهری تازه و شاداب می‌بخشد.
با استفاده از آجیل کاج خام و روغن نارگیل می‌توانید نوعی اسکراب درست کنید تا باعث از بین رفتن سلول‌های مرده پوست شما شوند. علاوه بر این، به دلیل خاصیت آبرسانی و مرطوب‌کنندگی عالی، یک داروی شناخته شده برای تسکین پوست کم آب به شمار می‌رود.

7. موثر در سلامت مو

آجیل کاج منبعی غنی از ویتامین E است، ویتامینی که برای تقویت رشد مو شناخته می‌شود. علاوه بر این، پوست سر را نیز در وضعیت خوبی نگه می‌دارد. برای افرادی که از ریزش مو یا نازک شدن مو رنج می‌برند، روغن درخت کاج بسیار مفید محسوب می‌شود. این آجیل خوراکی حاوی غلظت بالایی از پروتئین است. محتوای پروتئین موجود در دانه کاج از مو در برابر آسیب محافظت می‌کند و آن را قوی، سالم و درخشان نگه می‌دارد.

8. خواص دانه کاج در بارداری

از آنجایی که دانه‌های کاج بسیار مغذی هستند، برای زنان باردار فواید بسیار زیادی دارند. آجیل کاج سرشار از فیبر است و این می‌تواند به کاهش یبوست که یکی از مشکلات رایج در دوران بارداری است، کمک کند. اگر می‌خواهید با منابع فیبر بیشتر آشنا شوید، پیشنهاد می‌کنیم مقاله خواص باورنکردنی فیبر و بهترین منابع آن را مطالعه کنید. آهن و پروتئین‌های موجود در دانه کاج به ویژه برای خانم‌های باردار مفید هستند، به خصوص اگر مادر گیاهخوار باشد. آهن و پروتئین‌ها نقش حیاتی در سلامت مادر و جنین دارند. در ضمن، آجیل کاج نیز حاوی ویتامین C است و به جذب موثر آهن کمک می‌کند.

طریقه مصرف دانه کاج

دانه‌های کاج به دلیل طعم کره‌ای که دارند، معمولا در پستو استفاده می‌شوند. همچنین آنها می‌توانند به غذاهای مختلف اضافه شوند. دانه‌های کاج خام خوشمزه هستند و به راحتی می‌توان آنها را به عنوان میان وعده با خود حمل کرد. شما می‌توانید دانه‌های کاج را با پختن آنها در فر یا برشته کردن روی اجاق گاز، برشته کنید. این فرآیند طعم ملایم آنها را افزایش می‌دهد. در اینجا چند راه برای استفاده از آجیل کاج در دستور پخت غذاها آورده شده است:
• آجیل کاج را با پنیر، سیر، ریحان و روغن زیتون مخلوط کنید تا سس پستو درست شود.
• آن را روی ماست با میوه و سایر مغزها بپاشید تا یک خوراکی خوشمزه درست کنید.
• آجیل کاج خام یا بو داده را به سالاد یا غذاهای پاستا اضافه کنید.
• آنها را به سبزیجاتی مانند گل کلم تفت داده، بروکلی یا لوبیا سبز اضافه کنید.
• آجیل کاج را با غلاتی مانند کینوا یا برنج مخلوط کنید.
• پیتزای خود را با آجیل کاج تزئین کنید تا تردی بیشتری داشته باشد.

رژیم غذایی سالم با دانه کاج

دانه کاج شامل پروتئین، فیبر، اسیدهای چرب غیراشباع و سایر مواد مغذی مانند ویتامین E، ویتامین K، مس، آهن، منیزیم و منگنز است. آجیل کاج با مواردی مانند بهبود سلامت قلب، کنترل قند خون و مدیریت وزن مرتبط است. با این حال، در صورت داشتن واکنش منفی، از مصرف آجیل کاج خودداری کنید. در صورت که هیچ مشکلی با این دانه ندارید هم می‌توانید آن را به رژیم غذایی خود اضافه کنید و سالم بمانید.