احتمالا در مورد خواص عناب زیاد شنیده‌اید. میوه‌ای که از قدیم در طب سنتی ما بسیار به خواص آن اشاره شده و مصرف آن به صورت‌های مختلف توصیه شده است. عناب را می‌توانید به صورت تازه، خشک و دمنوش مصرف کنید و از مزایای آن بهره‌مند شوید. البته باید حد اعتدال را رعایت کنید تا از مضرات عناب دور بمانید.
در ادامه این مقاله همراه وبلاگ بارجیل باشید تا فواید عناب را به شما بگوییم و در انتها کمی درباره مضرات آن هم اطلاعاتی را به اشتراک بگذاریم.
میوه عناب چیست؟
کشت و خوردن عناب فقط مختص ایران نیست. این میوه در بسیاری از کشورهای جنوب اروپا، جنوب چین، هند و پاکستان هم کشت می‌شود. در کشورهای شرق آسیا به عناب، "خرمای هندی" یا "خرمای چینی" می‌گویند. در ایران عناب را بیشتر در مناطق کوهستانی کشت می‌کنند. عناب مرغوب ایران از استان خراسان می‌آید و معروف‌ترین آن عناب بیرجند است.
درخت عناب چندان بلند نیست. اندازه این درخت شبیه به درخت سنجد است، برگ‌های سبز مایل به زرد دارد و تقریبا زیاد بار می‌دهد. با اینکه این دو کمی شبیه به هم هستند، ولی خواص سنجد با عناب فرق دارد. عناب را می‌توان هم به صورت تازه و هم خشک مصرف کرد. عناب تازه به رنگ سبز است و بعد از خشک کردن به رنگ قهوه‌ای در می‌آید. طبع عناب سرد است و در ایران بیشتر به صورت جوشانده استفاده می‌شود. اما در بسیاری از نقاط دنیا عناب را به صورت آب‌نبات، شربت، سرکه و حتی به صورت کنسرو شده استفاده می‌کنند.
خواص عناب چیست؟
عناب منبعی غنی از ویتامین، پروتئین و کربوهیدارت است. این میوه را می‌توان منبع خوبی از ویتامین C و A دانست. علاوه بر این ویتامین، مقادیر زیادی آهن، فسفر، کلسیم، کاروتن و نیاسین هم در عناب وجود دارد. عناب دارای مقدار زیادی فیبر است که برای رژیم‌های غذایی هم می‌تواند موثر باشد. از دیگر خواص عناب باید به تاثیر در کاهش قند خون و چربی اشاره کرد که به دلیل وجود پکتین در این میوه است. اما در ادامه به طور خاص در مورد هر کدام از خواص عناب تازه و خشک برای بدن صحبت می‌کنیم.
عناب برای سرماخوردگی
از قدیم یکی از درمان‌های سنتی رایج برای درمان سرماخوردگی، جوشانده عناب بود که خیلی وقت‌ها به آن تخم گشنیز هم اضافه می‌کردند. امروزه هم چای و هم جوشانده عناب را به عنوان درمانی برای سرفه، سرماخوردگی و عوارض ناشی از این بیماری توصیه می‌کنند. جوشانده‌ی عناب گلو را نرم کرده و گرفتگی صدا را کاهش می‌دهد. به علاوه، کاهش علائم آسم و تنگی نفس را هم از فواید عناب تازه می‌دانند.
خواص عناب برای یبوست
عناب یک داروی موثر در کنترل اسهال است. از طرف دیگر به دلیل وجود مقادیر زیادی فیبر در عناب، این میوه به فرآیند هضم غذا کمک زیادی می‌کند. به همین دلیل مانع نفخ در معده و یبوست خواهد شد. طب سنتی عناب را در درمان یبوست مزمن مفید می‌داند.
فواید عناب برای دندان
یکی دیگر از مهمترین خواص عناب، جلوگیری از پوسیدگی دندان است. علاوه بر این، دندان‌ها را مقاوم می‌کند و می‌تواند برای دندان درد هم استفاده شود. اگر دچار دندان درد هستید، مقداری عناب خشک پودر شده را در محل درد بگذارید و اجازه دهید تا موجب تسکین درد شود.
عناب و استحکام استخوان‌ها
عناب به دلیل دارا بودن کلسیم، آهن و فسفر، در استحکام استخوان‌ها و جلوگیری از پوکی استخوان و آرتروز تاثیر دارد. مصرف مواد طبیعی مانند عناب، برای جبران کمبود کلسیم استفاده می‌شود و به مرور زمان روند ضعیف شدن استخوان‌ها را کند می‌کند.
کاهش اضطراب با عناب
این روزها که به دلیل سبک زندگی افراد، عوامل استرس‌زا در زندگی بسیار زیاد شده است، بسیاری از افراد به دنبال دارویی برای کم کردن میزان اضطراب و استرس خود هستند. استفاده از میوه‌ها و گیاهان دارویی در این موارد می‌تواند کمک کند. عناب یکی از این میوه‌هاست. از جمله خواص عناب خشک شده، افزایش آرامش در بدن و کاهش استرس است. این کم شدن استرس و ایجاد آرامش، باعث می‌شود که افرادی که به بیماری بی‌خوابی مبتلا هستند، یک خواب آرام و عمیق را نیز تجربه کنند.
افزایش ایمنی بدن با عناب
عناب دارای مقدار زیادی آنتی اکسیدان است. وجود ویتامین C و A در کنار مواد آنتی اکسیدان باعث تقویت سیستم ایمنی بدن شده و مانع از بروز بیماری می‌شود. این خاصیت آنتی اکسیدانی در میوه‌ی سبز و تازه‌ی عناب بیشتر است. ویتامین C تولید گلبول‌های سفید را تحریک می‌کند، این گلبول‌ها در حقیقت وظیفه‌ی ایمنی بدن را بر عهده دارند. این فایده عناب می‌تواند از بروز بیماری‌هایی مانند سرطان نیز جلوگیری کند.
خواص عناب برای کلیه
طبق تحقیقاتی که بر موش‌های آزمایشگاهی صورت گرفته است، ثابت کرده‌اند که عصاره عناب با کاهش سطح کراتینین و اوره، عملکرد کلیه را بهبود می‌بخشد. بنابراین می‌تواند از آسیب‌های هیستوپاتولوژیک کلیه جلوگیری کند.
درمان کمر درد با عناب
طبق تحقیقات، کسانی که کمر درد دارند نیز می‌توانند از خواص عناب جهت تسکین درد استفاده کنند. برای بهره بردن از فواید آن، بهتر است که به مدت 10 روز و روزی 10 دانه عناب را ابتدا مکیده، سپس میل کنید. این میوه برای افرادی که دچار کمر درد صفراوی هستند، تاثیر زیادی دارد. البته، مصرف عناب برای سرد مزاج‌ها خیلی مفید نیست.
تنظیم گردش خون با عناب
کمبود آهن باعث بروز کم‌خونی و در نتیجه خستگی، ضعف ماهیچه‌ها و سرگیجه خواهد شد. از خواص عناب باید به آسان‌تر کردن عملکرد خون‌رسانی به بدن اشاره کرد که به دلیل وجود آهن و فسفر در این میوه است.
خواص عناب برای کبد
همیشه از فواید آجیل برای کبد شنیده‌ایم، اما جالب است بدانید که عناب هم خواص زیادی برای کبد دارد. فعالیت آنتی اکسیدانی فلاونوئیدهای عناب، به کاهش استرس و التهاب ناشی از آسیب رادیکال‌های آزاد در کبد کمک می‌کند. در واقع، بیشتر خاصیت عناب تازه به محتوای آنتی اکسیدانی آن مربوط می‌شود. عناب برای کبد چرب مفید است، زیرا با مصرف عناب سطح آنزیم‌های کبد کم شده و چربی کبد کاهش پیدا می‌کند. به علاوه، ترشح صفرا را تنظیم می‌کند و به همین دلیل برای عملکرد کیسه‌ی صفرا نیز مفید است.
خواص عناب در کاهش وزن و لاغری
برای افرادی که رژیم‌های غذایی دارند، مصرف میوه و سبزیجات به دلیل داشتن فیبر زیاد توصیه می‌شود. عناب دارای فیبر و پروتئین زیاد و کالری کم است. به همین دلیل با خوردن چند دانه عناب احساس سیری کرده و همچنین تمامی مواد معدنی لازم برای بردن شما نیز فراهم می‌شود و در نتیجه وزن کم می‌کنید. به همین دلیل برای افرادی که قصد لاغر شدن دارند، مصرف عناب توصیه می‌شود.
خواص عناب برای پوست
یکی دیگر از خواص عناب، روشن کردن پوست صورت و بدن است. عناب خون را تصفیه کرده و سموم را از بدن دفع می‌کند که در نتیجه باعث روشنی و درخشندگی پوست می‌شود. مصرف عناب باعث کم شدن خارش و خشکی پوست نیز می‌شود و به همین دلیل برای درمان کهیر نیز به کار می‌رود.
خواص عناب در نازایی و باداری
در طب سنتی عناب را برای درمان نازایی توصیه کرده‌اند. به علاوه عناب در دوران بارداری نیز به کاهش حالت تهوع و استفراغ کمک می‌کند و برای جنین نیز مفید است. در ضمن می‌تواند در درمان کیست تخمدان نیز تاثیر خوبی دارد.
مضرات عناب چیست؟
در مورد خواص عناب گفتیم، اما در کنار آن باید از مضرات این میوه هم آگاه باشید. ابتدا باید این نکته را مد نظر قرار داشته باشیم که حتی جهت مصرف میوه‌ها برای درمان بیماری باید حتما با پزشک مشورت کرد. از مضرات عناب می‌توان به چند مورد اشاره کرد. اول اینکه مصرف زیاد عناب باعث کاهش میل جنسی در افراد می‌شود. از طرف دیگر به دلیل اینکه عناب طبع سردی دارد، برای افراد سرد مزاج ممکن است باعث بروز نفخ در معده شود. این افراد اگر تمایل به خوردن عناب دارند، باید آن را همراه با یک میوه‌ی گرم میل کنند.
عناب را چگونه مصرف کنیم؟
عناب خشک و تازه هر دو فواید زیادی دارند. اما پوست عناب تازه کمی سفت است و برای افرادی که معده‌های حساسی دارند، ممکن است هضم آن کمی سخت باشد. اما عناب تازه طعم و بوی بسیار خوبی دارد. عناب خشک را به صورت دم‌کرده می‌توان استفاده کرد. به این منظور چند عناب را در مقداری آب جوش ریخته و مانند چای دم کنید. طعم و عطر دمنوش عناب، بسیار دلنشین و دوست داشتنی است.
علاوه بر میوه‌ی عناب، ریشه‌ی درخت عناب هم خاصیت درمانی دارد. در طب سنتی جوشانده‌ی ریشه‌ی عناب برای جلوگیری از ریزش موها تجویز شده است. به این منظور باید این جوشانده را قبل از حمام به قسمت پوست سر و ریشه‌ی مو ماساژ داد.
سوالات رایج درباره خواص عناب
- دمنوش عناب برای سرماخوردگی خوب است؟
دمنوش عناب سرشار از پتاسیم، ویتامین A و ویتامین C است که از شما در برابر بیماری‌های رایج زمستانی مانند سرماخوردگی، آنفولانزا، گلودرد و سرفه محافظت می‌کند.
- عناب برای چی خوب است؟
عناب اثرات آرام بخشی بر مغز و سیستم عصبی دارد. عناب منبعی از آهن، کلسیم، ویتامین‌ها و آنتی اکسیدان‌های ضروری و ویتامین C است. از این‌رو، برای پوست، بالا بردن ایمنی بدن، کبد، سرماخوردگی، استحکام استخوان‌ها و تنظیم گردش خون مفید است.
- خواص جوشانده عناب برای پوست چیست؟
عناب حاوی ویتامین C و آنتی اکسیدان‌هایی است که برای معکوس کردن اثرات پیری شناخته شده است. آنتی اکسیدان‌ها با رادیکال‌های آزاد مبارزه می‌کنند و از آسیب سلولی جلوگیری می‌کنند. ویتامین C برای درخشش پوست صورت و از بین بردن آکنه مفید است.
- عناب سرد است یا گرم؟
طبع عناب سرد است و پیشنهاد می‌شود آن را در حد تعادل و به همراه میوه‌های طبع گرم استفاده کرد.