آجیل یکی از اصلی‌ترین انواع خوراکی‌ها است که کم و بیش در هر خانه‌ای پیدا می‌شود. با توجه به مصرف بالای آجیل، شما باید با کیفیت‌ترین محصول را تهیه کنید. یعنی چه شما به فکر آجیل شب یلدا و نوروز باشید یا چه بخواهید که در طول روز یک میان وعده مناسب میل کنید، باید آجیل خوشمزه و مرغوب بخرید تا شما و مهمانان‌تان را راضی نگه دارد. از آنجایی که آجیل‌فروشی‌ها زیادی وجود دارند، شاید خرید آجیل با کیفیت کمی سخت به نظر برسد.

اما در این مطلب ما به شما می‌گوییم که آجیل مرغوب را چطور تشخیص دهید و باکیفیت ترین آجیل ایران به کدام شهرها اختصاص دارد. در ادامه همراه وبلاگ بارجیل باشید.

تاریخچه آجیل در ایران

عکسی قدیمی از بازار آجیل فروشی ایران

قبل از آنکه بخواهیم به توضیح آجیل با کیفیت در ایران بپردازیم، خوب است کمی درباره اینکه آجیل چیست و تاریخچه آن در کشور صحبت کنیم. در فرهنگ باستانی ایران، آجیل جایگاه با ارزشی داشته و در اکثر مراسم ایران قدیم حضور پر رنگی داشته است. باید گفت که از زمان قدیم، آجیل به یکی از نمادهای فرهنگی و اصیل ایران تبدیل شده است و امروزه در اکثر مراسم و اعیاد استفاده می‌شود.

تاریخچه آجیل در ایران به زمان زرتشتیان می‌رسد. در آن زمان آجیل در جشن‌هایی مثل جشن مهرگان، جشن سده، جشن گواه‌گیری و … استفاده می‌شده است. وجود آجیل بسیار ضروری بود و به مهمانی‌های آنها رنگ و زیبایی خاصی می‌بخشید. همچنین آجیل در مراسم مذهبی و اعتقادی از جایگاه ویژه‌ای برخوردار بوده است که به آن آجیل مشکل‌گشا گفته می‌شد و همچنان از آن در مراسم مذهبی استفاده می‌کنند.

برخی از  ایرانیان در گذشته آجیل را در مغازه‌های پر زرق و برق می‌فروختند تا توجه رهگذران را به خود جلب کنند. در قدیم آجیل فروشی‌ها قفسه یا شیشه نداشتند، آجیل و تخمه را در ظروف قابل رویت نگه می‌داشتند و میوه خشک را به نخ آویزان می‌کردند.

در ایران قدیم، آجیل و خشکبار به صورت سنتی و محدود تهیه می‌شد. اما با گذشت زمان و بهره‌مندی از تکنولوژی روز و پیشرفته و با بسته بندی عالی، آجیل به صورت انبوه تولید شده و در دسترس عموم قرار گرفت. سرانجام، صنعت آجیل و خشکبار آغاز شد. با افتخار باید گفت که ایران در سال‌های متوالی توانست جزو مهمترین تولیدکنندگان و صادرکنندگان آجیل در جهان باشد.

آجیل چه شهرهایی در ایران معروف هستند؟

در ایران باغ‌های آجیل زیادی وجود دارند که برخی از آنها به دلیل قرارگیری در مناطقی با آب و هوای بهتر، آجیل با کیفیت‌تری را تولید می‌کنند. در واقع کمتر شهری در ایران وجود دارد که آجیل فروشی نداشته باشد و نشود از آنجا آجیل باکیفیت خرید، اما شهرهایی هستند که آجیل معروف‌تری دارند. در ادامه برخی از آنها را با شما به اشتراک می‌گذاریم:

1. فاروج، پایتخت آجیل ایران

مقدار زیادی انواع مغز آجیل

شهرستان فاروج در استان خراسان شمالی، یکی از مراکز آجیل ایران است و آن را به عنوان پایتخت خشکبار کشور نیز می‌شناسند. آجیل فاروج از گذشته باکیفیت بوده و روز به روز بر اعتبار آن اضافه شده است. در این شهر از ابتدا تا انتهای خیابان اصلی، انواع فروشگاه‌های آجیل‌فروشی وجود دارند.

سال‌های پیش در فاروج تخمه را شور نمی‌کردند، بلکه آن را به صورت خال نمک می‌فروختند. در این روش بعد از تفت دادن آجیل، با جارو سیخی روی آن نمک می‌پاشیدند. فاروجی‌ها از آب لیمو، گلپر و کمی رنگ خوراکی برای طعم دادن به تخمه استفاده می‌کردند. کم‌کم تجارت آجیل در این شهر رونق گرفت و محصولاتی مانند گردو، بادام و کشمش در این منطقه تولید شدند و جایگاه خاصی در بازار پیدا کردند.

2. تبریز دارای با کیفیت ترین آجیل ایران

بدون شک، آجیل تبریز بهترین آجیل ایران است. وقتی صحبت از آجیل می‌شود، نمی‌توان از طعم بی‌نظیر پسته، بادام، فندق و سایر آجیل تبریز چشم‌پوشی کرد. آجیل یکی از معروف‌ترین سوغاتی‌های تبریز است که در بین خود مردم این شهر نیز طرفداران زیادی دارد. به طوری که در شب یلدا آجیل را با هدایای دیگر به خانه عروس می‌فرستند و در جشن‌های مذهبی حتما از آن استفاده می‌کنند. تولید آجیل در تبریز آنقدری زیاد است که به کشورهای دیگر از جمله پاکستان، هند، اروپا و ترکیه صادر می‌شود.

3. اصفهان، یکی از مهمترین مراکز آجیل ایران

آجیل اصفهان کیفیت و طعمی ماندگار دارد. عده‌ای برای خرید سوغات در این شهر ابتدا به سراغ آجیل می‌روند، زیرا اصفهان یکی از معتبرترین مراکز آجیل و خشکبار در کشور است. فروشگاه‌های اصفهان، آجیل با کیفیت را با استفاده از مواد اولیه مرغوب و با استفاده از ماشین آلات مجهز تهیه کرده و در اختیار مشتریان قرار می‌دهند. شما می‌توانید در سفر خود به اصفهان، آجیل را به عنوان سوغات خریداری کنید. حتی می‌توانید آجیل این شهر را به کارمندان و دوستان خود هدیه دهید. زیرا یک سوغات خوشمزه، مجلسی و باکیفیت محسوب می‌شود.

4. رفسنجان، شهر بهترین پسته ایران

مقداری مغز پسته در گونی آجیل

در حال حاضر حدود 50 درصد تولید پسته جهان در شهرستان رفسنجان انجام می‌شود و به طور کلی ایران 60 درصد صادرات جهانی پسته را به خود اختصاص داده است. این میزان از صادرات، سالانه درآمدی حدود 500 میلیون دلار را به ارمغان می‌آرود. مردم این شهرستان با تلاش زیاد توانسته‌اند 120 هزار هکتار باغ پسته را برپا کنند و محصولی باکیفیت را به سراسر ایران و جهان ارائه دهند.

از معروف ترین انواع پسته رفسنجان می‌توان به پسته احمدآقایی، اکبری، کله قوچی و فندقی اشاره کرد که همگی به خارج از کشور صادر می‌شوند. پسته رفسنجان به دلیل شکل زیبا، مغزهای درشت و بسیار خوش طعم، پسته‌های لوکس در مجالس و مهمانی‌ها به شمار می‌روند. در ضمن، پسته های رفسنجان به دلیل کیفیت بالا و کالری کم، یکی از بهترین آجیل ها برای کاهش وزن محسوب می‌شوند.

5. چهارمحال و بختیاری، قطب تولید بادام در ایران

استان چهارمحال و بختیاری منطقه‌ای سردسیر در رشته کوه زاگرس است که به دلیل داشتن آب و هوای خاص و آب کافی، منطقه‌ای مناسب در حوزه کشاورزی محسوب می‌شود. در حال حاضر این استان در تولید چندین محصول باغی که مهمترین آنها بادام، گردو و هلو هستند، موفق به کسب مقام برتر کشور شده است.

در بسیاری از نقاط این استان، درختان بادام زیادی پرورش داده می‌شوند. زیرا این مناطق شرایط مقاومت خوبی دارند و بازده بالایی دارند. بادام تولیدی چهارمحال و بختیاری به دلیل کیفیت بالا، وارد بازارهای جهانی زیادی شده است. منطقه سامان، یکی از مهمترین مناطق این استان است که با داشتن خاک حاصلخیز و آب، باغ‌های بادام زیادی در آن پرورش یافته‌اند. بادام تولید شده در این استان، شامل بادام ربیع، بادام سفید، بادام سنگی و … می‌شود و جزو بهترین آجیل ها برای بدنسازی نیز به حساب می‌آید.

6. خوی، مرغوب ترین تخمه آفتابگردان ایران

مقداری تخمه آفتابگردان با پوست

تخمه آفتابگردان را نه تنها می‌توانید به عنوان تنقلات مصرف کنید بلکه برای تزئین آجیل شب یلدا، دسر، سالاد و … نیز مصرف می‌شود. از این‌رو استفاده‌های فراوانی دارد. شهر خوی در آذربایجان غربی واقع شده و تخمه آفتابگردان مرغوبی در این شهر تولید می‌شود. بسیاری از ساکنان این شهرستان برای امرار معاش خود به کشت تخمه مشغول هستند. در نیمی از زمین‌های کشاورزی شهرستان خوی، تخمه کشت می‌شود و سالانه 31 تن تخمه تولید می‌کنند. تخمه آفتابگردان این شهر مرغوب است و به خارج از کشور نیز صادر می‌شود.

7. گیلان، قطب کشت فندق ایران

کمتر کسی می‌داند که استان گیلان سالانه حدود 85 درصد فندق ایران را تولید و تامین می‌کند و به همین دلیل گیلان قطب تولید فندق ایران به شمار می‌رود. استان گیلان با وجود 17 هزار هکتار باغ فندق و تولید سالانه حدود 15 هزار تن فندق در سال، رتبه چهارم تولید فندق در جهان را به خود اختصاص داده است. معمولا برداشت فندق در گیلان، از اوایل تا اواخر شهریور ماه انجام می‌شود. فندق را می‌توانید به شکل جداگانه یا در انواع دسرها مصرف کنید.

در ضمن، برخی افراد ترجیح می‌دهند برای بهره بردن از خواص آجیل‌های مخلوط مثل خواص آجیل چهار مغز، پنج مغز و …، فندق را در این مخلوط‌ها استفاده کنند تا فواید بیشتری به بدن آنها برسد. بنابراین، شما می‌توانید فندق را به همراه مغزهای دیگری مثل پسته و بادام خریداری کنید و از طعم آنها نیز لذت ببرید.

8. تویسرکان، قطب گردوی ایران

شهرستان تویسرکان در استان همدان قرار گرفته و یکی از معروف ترین مراکز تولید گردو در ایران است. به دلیل آب و هوای مساعد، کشت گردو در این منطقه رونق بالایی دارد. تویسرکان دارای بیش از 5500 هکتار باغ گردو است و گردوی آن شهرت جهانی دارد. گردوی تویسرکان از نظر درشتی، درصد چربی، مغز سفید و طعم، یکی از بهترین گردوهای ایران محسوب می‌شود. در این شهرستان انواع گردو سنگی و گردوی کاغذی کشت می‌کنند و پس از برداشت، به بازارهای داخل و خارج از کشور صادر می‌شوند.

ملاک باکیفیت بودن آجیل چه عواملی هستند؟

یک کاسه پر از مغز آجیل

عوامل مختلفی کیفیت آجیل را تعیین کنند، اما در ادامه برخی از فاکتورهایی را معرفی می‌کنیم که با استفاده از آنها به راحتی بتوانید آجیل مرغوب را تشخیص دهید:

  1. توجه به طعم، مزه و بو

بهترین راه برای شناخت آجیل خوب، چشیدن آن است. قبل از خرید حتما کمی از آجیل بخورید تا مطمئن شوید که خراب نیست. البته گاهی ممکن است در بین آنها باز هم آجیل خراب وجود داشته باشد و شما متوجه نشوید. اما به هر حال خوردن آجیل، اولین راه برای تشخیص کیفیت آن است.

آجیل با طعم خیلی تند، شور یا ترش انتخاب خوبی نیست. زیرا پس از تفت دادن آجیل کهنه در آبلیمو یا سایر ادویه‌ها، کهنگی و بی‌کیفیت بودن آجیل مشخص نمی‌شود و از این طریق طعم اصلی آجیل را پنهان می‌کنند. هر گونه بوی ترشیدگی و رطوبت، زنگ خطری برای شناسایی آجیل بی‌کیفیت است.

  1. بررسی ظاهر آجیل

آجیل‌ها را با دقت بررسی کنید، کمی از آنها را به عنوان نمونه بردارید و از وسط نصف کنید. هر گونه سوراخ، کپک، لکه‌های قهوه‌ای و سیاه، نشانه ناسالم بودن آنهاست. پس سعی کنید از هر آجیل حداقل یک عدد را تست کنید تا مطمئن شوید که خراب نیستند.

  1. لمس کردن آجیل با دستمال مرطوب

برخی از فروشندگان برای رنگ و لعاب دادن به آجیل، از رنگ‌های غیرمجاز خوراکی استفاده می‌کنند. چنین رنگ‌هایی باعث سرطان و اختلالات کبدی می‌شوند. پسته، تخمه ژاپنی و تخمه آفتابگردان را می‌توان با رنگ شیمیایی رنگ‌آمیزی کرد. یک راه آسان برای تشخیص استفاده از رنگ، این است که آجیل را با دستمال مرطوب شده لمس کنید و اگر رنگ گرفت، یعنی این آجیل کیفیت لازم را ندارد.

  1. توجه به یکدست بودن آجیل

مثلا بادام‌ها باید تقریبا اندازه، شکل و رنگ یکسانی داشته باشند. این نکته‌ای بسیار مهم است، زیرا در اصطلاح آجیل نباید قاطی داشته باشد. آجیل‌هایی که یک شکل و اندازه نیستند، معمولا کیفیت خوبی ندارند و ممکن است مزه‌های آنها با یکدیگر فرق کند.

منابع: irna