شیرینی باسلوق و طعم خاص آن، همیشه یادآور شب یلدا، نوروز و دورهمی‌های خانوادگی است. به همین خاطر هر ساله خانواده‌های ایرانی با تهیه این خوراکی خوشمزه، سفره یلدا را پربرکت‌تر می‌کنند. البته شما می‌توانید باسلوق را در اکثر مهمانی‌های خود سرو کنید، اما با این حال برای شب یلدا محبوب‌تر است و یکی از جدیدترین تزئینات شب یلدا محسوب می‌شود. زیرا می‌توانید آن را برای درست کردن سینی یلدا به کار ببرید. با این حال شاید به هر دلیل تمایل داشته باشید که باسلوق را در منزل درست کنید و آن را از بیرون تهیه نکنید.
اگر دوست دارید برای یکبار هم که شده تجربه پخت باسلوق در خانه را به دست بیاورید، اصلا کار سختی پیش روی شما نیست. همین حالا با وبلاگ بارجیل همراه شوید و این مطلب را بخوانید تا با طرز تهیه باسلوق خانگی آشنا شوید.
باسلوق چیست؟
پیش از آنکه بخواهیم به روش تهیه باسلوق بپردازیم، خوب است که کمی بیشتر با این شیرینی آشنا شوید. باسلوق یا سجوق گونه‌ای شیرینی است که سوغات مراغه، ملایر، ساوه و اراک محسوب می‌شود. برای تهیه این شیرینی می‌توان از دوشاب (شیره انگور)، نشاسته، مغز بادام، گردو، مغز هسته شیرین زردآلو و مقداری ادویه استفاده کرد. باسلوق را در مراغه معمولا اواسط آذرماه تهیه می‌کنند تا در حدود عید نوروز آماده مصرف شود. شما می‌توانید این مغزها را سفارش دهید و هم با آنها باسلوق درست کنید و هم این مخلوط را برای تهیه آجیل پلوی یلدا نیز به کار ببرید.
انواع شیوه های تهیه باسلوق
باسلوق را می‌توان با مواد غذایی مختلف تهیه کرد. البته طرز تهیه آن تقریبا یکسان است، ولی با تغییر در برخی از مواد می‌توانید به آن تنوع ببخشید. ما در ادامه انواع روش های تهیه باسلوق را معرفی می‌کنیم:
طرز تهیه باسلوق خانگی با نشاسته
مواد لازم
- پودر ژلاتین: ۲ قاشق غذاخوری
- شکر: ۲ لیوان
- نشاسته: ۲ لیوان
- وانیل: ۱ قاشق چای‌خوری
- گلاب: نصف لیوان
- کره: ۱ قاشق غذاخوری
- پودر نارگیل: به میزان لازم
- مغز گردو: به میزان لازم
- آب: ۳ لیوان
مرحله اول: ابتدا یک لیوان آب سرد را در یک ظرف متوسط ریخته و نشاسته را آهسته در آن حل کنید. توجه داشته باشید که نباید در این مرحله عجله به خرج دهید، چرا که باعث گلوله شدن نشاسته در آب می‌شود. نشاسته را به آهستگی در آب بریزید و به مدت ۱۵ دقیقه آن را کنار بگذارید. سپس با استفاده از همزن دستی، ۱۵ دقیقه به خوبی مواد را مخلوط کنید. در نهایت اطمینان حاصل کنید که هیچ گلوله نشاسته‌ای در آب باقی نمانده باشد.
- نکته: اگر در مرحله اول از پودر نشاسته استفاده کنید، با مشکل گلوله شدن آن در آب مواجه نخواهید شد.
مرحله دوم: ۱ لیوان آب و ۲ لیوان شکر را در یک قابلمه نچسب بریزید. سپس قابلمه را روی شعله ملایم بگذارید و اجازه دهید برای حل شدن بهتر شکر، حرارت ملایم آن را گرم کند.
مرحله سوم: زمانی که متوجه شدید شکر در آب به خوبی حل شده، مخلوط آب و نشاسته را که از قبل آماده کرده بودید به محتویات قابلمه اضافه کنید. در این حین، هم زدن محتویات قابلمه به هیچ وجه فراموش نشود. هم زدن مداوم، باعث می‌شود نشاسته ته نگیرد و به خوبی پخته شود.
مرحله چهارم: حالا به روش بن ماری، پودر ژلاتین را در آب جوش حل کنید. به این صورت که یک کاسه نشکن را روی بخار کتری قرار داده و داخل آن ۲ قاشق غذاخوری پودر ژلاتین را به همراه ۴/۱ لیوان آب اضافه کنید. سپس منتظر بمانید تا ژلاتین کاملا حل شود.
- نکته: اگر احساس کردید پودر ژلاتین شما به طور کامل حل نشده، می‌توانید مجددا کمی آب به کاسه اضافه کنید.
مرحله پنجم: هرگاه از حل شدن کامل پودر ژلاتین اطمینان حاصل کردید، آن را به مخلوط نشاسته و شکر که در قابلمه تهیه کرده بودید، اضافه کنید و به هم زدن ادامه دهید. ژلاتین برای سفت شدن و غلظت بیشتر مواد اولیه باسلوق شما مورد استفاده قرار می‌گیرد، بنابراین پس از اضافه کردن آن به ترکیبات اصلی، باید هنگام هم زدن غلیظ شدن و سفتی مواد داخل قابلمه را احساس کنید.
مرحله ششم: بعد از ۳۰ دقیقه، گلاب و وانیل را به مقدار از پیش تعیین شده به محتویات داخل قابلمه اضافه کنید. در این مرحله ممکن است مواد داخل قابلمه غلظت اولیه خودشان را از دست بدهند، اما شما باید آنقدر به هم زدن ادامه دهید تا غلظتی بیشتر از قبل به دست بیاورید.
مرحله هفتم: بعد از آنکه محتویات داخل قابلمه را با شعله ملایم و حدود 75 دقیقه هم زدید، کره را نیز به آن اضافه کنید. سپس به هم زدن ادامه دهید تا زمانی که باسلوق به راحتی از قابلمه جدا شود. پس از آن می‌توانید باسلوق را از روی حرارت بردارید.
مرحله هشتم: باسلوق را قبل از سرد شدن به وسیله قاشق یا دست شکل دهید و در پودر نارگیل بغلتانید. سپس با گردو باسلوق‌ها را تزئین کرده و به مدت سه ساعت آنها را داخل یخچال بگذارید. البته برای شکل دادن باسلوق روش‌های گوناگونی وجود دارند. با توجه به سلیقه خود، می‌توانید آنها را در قالب‌ها و ظرف‌های گوناگون ریخته و حتی با پسته یا گل محمدی خشک تزئین کنید.
طرز تهیه باسلوق رنگی
ممکن است شما هم باسلوق‌های رنگی را دوست داشته باشید. برای پخت باسلوق رنگی، می‌توانید همزمان با اضافه کردن گلاب و نارگیل به مواد داخل قابلمه، کمی رنگ خوراکی یا زعفران دم‌کرده نیز به مخلوط اضافه کنید. در شب یلدا می‌توانید با استفاده از رنگ، باسلوق هندوانه‌ای یا اناری درست کنید.
طرز تهیه باسلوق گردویی
برای درست کردن باسلوق گردویی، تمام مراحل عنوان شده را انجام می‌دهیم. اما در انتها پودر نارگیل را روی سینی می‌ریزیم و خمیر را کاملا پهن می‌کنیم و مغز گردو را بر روی آن قرار می‌دهیم. سپس خمیر آن را رول می‌کنیم. باید اجازه دهید که خمیر کاملا خنک شود، بعد برش می‌زنیم. البته اگر باسلوق را با دست شکل می‌دهید، می‌توانید تکه‌ای از خمیر را برداشته و مغز گردو را داخل آن قرار دهید و به شکل دایره‌ای درآورید. شما می‌توانید به جای گردو از مغزهای دیگری همچون بادام و پسته نیز استفاده کنید.
طرز تهیه باسلوق ژله ای مجلسی
برای تهیه باسلوق ژله ای، ابتدا نشاسته را در ۲ پیمانه آب سرد حل کرده و بگذارید ته نشین شود. سپس آب روی آن را بر می‌دارید و 2 پیمانه آب را با کل نشاسته مخلوط کنید تا یکدست شود و گلوله‌ای شوند. در صورت تمایل می‌توانید از همزن استفاده کنید تا کاملا صاف شود. پودر ژله را در رنگ و طعم دلخواه انتخاب کنید و با ۱ لیوان آب جوش مخلوط کنید. این ترکیب را روی حرارت بگذارید و صبر کنید تا کاملا شفاف شود. سپس بگذارید کمی خنک شود.
بعد از اینکه کاملا خنک شد، نشاسته را به آن اضافه کرده و در قابلمه بریزید و روی حرارت بگذارید تا خوب مخلوط شود. اجازه دهید نشاسته به قدری در مخلوط بماند تا کاملا براق شود، سپس شکر و کره را اضافه کنید. وقتی کاملا سفت شد و به سختی از قاشق شما چکه کرد، شعله را خاموش کنید. سپس مراحل را می‌توانید طبق طرز تهیه باسلوق با نشاسته که ابتدا توضیح دادیم، ادامه دهید.