سنجد را تقریبا تمام ایرانی‌ها می‌شناسند. عضو ثابت سفره‌ی هفت سین که نماد فرزانگی و زایش است. همین موضوع نشان می‌دهد که از قدیم سنجد در سبد خشکبار خانواده‌های ایرانی وجود داشته است. اما اگر بدانید که فواید و خواص سنجد چه چیزهایی هستند، مطمئنا آن را جزو خشکبار اصلی خود قرار می‌دهید و مصرف آن را فقط به نوروز محدود نمی‌کنید. البته نباید از مضرات سنجد غافل شوید، زیرا مانند هر خوراکی دیگر استفاده بیش از اندازه آن مضراتی دارد.
بنابراین اگر می‌خواهید بدانید که سنجد برای چه چیزی خوب است و چه مضراتی دارد، در ادامه همراه وبلاگ بارجیل باشید.
میوه سنجد چیست؟
سنجد میوه‌ای درختی است که تقریبا در اغلب شرایط آب و هوایی رشد می‌کند. این میوه بیشتر در مناطق غرب و مرکز آسیا کاشته می‌شود و به جز ایران، روسیه و ترکیه نیز در پرورش و تولید آن فعالیت می‌کنند. سنجد میوه‌ای است که در طب سنتی اسلامی و همچنین طب سنتی چینی به مصرف آن سفارش زیادی شده است. این میوه دو نوع کوچک و بزرگ دارد که نوع بزرگ‌تر آن، حالت آردی و پوستی نازک دارد. سنجد میوه‌ای با طبع سرد است که کالری بسیار کم و طعم گسی دارد.
خواص درمانی سنجد به قدری زیاد است که شاید از شنیدن بسیاری از آنها تعجب کنید و شاید این سوال برایتان پیش آید که چطور میوه‌ای با این همه خاصیت، در سبد غذایی بسیاری از مردم ما وجود ندارد. بنابراین بهتر است هنگام خرید آجیل مصرفی منزل، سنجد را به لیست خود اضافه کنید. خواص سنجد فقط مربوط به میوه‌ی آن نیست. برگ و هسته‌ی سنجد هم خواص جالبی دارند که دانستن آن شاید برایتان جالب باشد. در ادامه به توضیح آنها می‌پردازیم.
سنجد چه ویتامین هایی دارد؟
از جمله خواص سنجد، ویتامین‌های موجود در آن است. شاید برایتان عجیب باشد که میوه‌ای به این کوچکی که کمتر به آن توجه می‌شود، منبعی غنی از ویتامین‌ها باشد. سنجد مقدار زیادی ویتامین C دارد که برای جلوگیری از سرماخوردگی موثر است. همچنین وجود ویتامین K در سنجد برای افرادی که مشکلات انعقاد خون دارند، مفید است. به علاوه، سنجد حاوی مقدار زیادی کلسیم است و به همین دلیل آن را برای تقویت استخوان‌ها و جلوگیری از پوکی استخوان توصیه می‌کنند.
خواص سنجد برای تقویت سیستم ایمنی بدن
در بین خشکبار، خواص نارگیل خشک و زنجبیل برای تقویت ایمنی ثابت شده است. اما سنجد هم سرشار از ویتامین C است و به همین دلیل در درمان عفونت‌ها و جلوگیری از سرماخوردگی می‌تواند موثر باشد. در عین حال با داشتن مقادیر زیادی از ترکیبات آنتی اکسیدان، برای سلامت بدن و مبارزه با بیماری‌ها بسیار مفید است. در مواردی که به دلایل مختلف سیستم ایمنی بدن ضعیف می‌شود، با مصرف عصاره‌ی سنجد می‌توان به سلول‌های بدن کمک کرد. این عصاره در از بین بردن باکتری‌ها، عملکردی شبیه به آنتی بیوتیک دارد.
خواص سنجد برای کبد
تحقیقات نشان داده است که عصاره‌ی سنجد در درمان سیروز کبدی بسیار موثر است و با مصرف سنجد چیزی حدود ۳۰ درصد از شدت این بیماری کاهش پیدا می‌کند. در ضمن نباید از خواص سنجد برای کبد چرب غافل شد. زیرا خاصیت ضد التهابی دارد و برای بهبود این بیماری مفید است.
فواید سنجد برای خانم های باردار
پزشکان طب سنتی مصرف سنجد را به خانم‌های باردار پیشنهاد می‌کنند. دمنوش سنجد برای درمان اختلالات جنسی در خانم‌ها بسیار موثر است. از طرفی با مصرف سنجد در روزهای پایانی دوران قاعدگی می‌توان از عوارض کم‌خونی این دوران مصون ماند. یکی دیگر از خواص سنجد، تاثیر مثبت آن در درمان زخم معده است.
به افرادی که صبح ناشتا دهانشان طعم تلخی دارد نیز مصرف روزانه‌ی سنجد توصیه می‌شود. به همین دلیل است که می‌توان سنجد را در تقویت معده موثر دانست. این خاصیت سنجد به خانم‌های باردار که دچار تهوع و استفراغ‌های مکرر می‌شوند، کمک زیادی می‌کند.
مصرف سنجد در دوارن بارداری باعث کم شدن این حالت‌ها می‌شود. از طرفی به دلیل اینکه مادران باردار مقدار زیادی کلسیم در دوران بارداری از دست می‌دهند، برای اینکه بعدها به مشکل نخورند، بهتر است مصرف سنجد را در برنامه‌ی غذایی خود داشته باشند. در این صورت می‌توانند بعدها از عوارض کمبود کلسیم در استخوان‌ها و دندان‌هایشان در امان بمانند.
خواص سنجد برای التهاب
فلاونوئیدهایی که در سنجد وجود دارند، باعث می‌شوند تا این میوه خاصیت ضد درد و التهابی داشته باشد. به همین دلیل درمان دردهای بدنی، دردهای التهابی، گلودرد و تب را نیز می‌توان از جمله خواص سنجد دانست.
خواص سنجد برای پوست و مو
سنجد به دلیل داشتن مواد آنتی اکسیدان خاصیت کلاژن سازی در پوست دارد. در نتیجه با مصرف سنجد، چین و چروک‌های پوست کم شده و پوست جوان می‌شود. روغن سنجد نیز خاصیت ترمیم کنندگی دارد. طبق تحقیقات، این روغن بر روی پوست‌هایی که بر اثر سوختن آسیب دیده‌اند، اثرات خوبی دارد.
علاوه بر این، استفاده از این روغن برای درمان بریدگی‌ها نیز موثر است. برای تقویت پوست و موی سر می‌توان از یک ترکیب فوق‌العاده استفاده کرد. مقداری سنجد و برگ آن را جوشانده و سپس مقداری روغن زیتون به آن اضافه کنید و محلول به دست آمده را به کف سر و ساقه‌ی مو ماساژ دهید. این کار برای تقویت و تسریع رشد مو موثر است.
خواص سنجد برای استخوان
از زمان‌های گذشته وقتی صحبت از تقویت استخوان‌ها می‌شود، قدیمی‌ها از خواص انجیر سیاه خشک برای تقویت استخوان می‌گفتند. اما سنجد و انجیر خشک دو میوه‌ای هستند که اکثرا در کنار هم میل می‌شوند. یکی از مهمترین خواص سنجد، تقویت استخوان‌هاست. وجود مقدار زیادی کلسیم در این میوه باعث می‌شود که استخوان‌ها تقویت شوند. به همین دلیل مصرف این میوه را به کودکان و نوجوانان در حال رشد توصیه می‌کنند.
خواص سنجد برای مشکلات کلیه و روده
سنجد خاصیت ضد التهاب و ضد درد دارد و به دلیل داشتن آنتی اکسیدان‌های قوی خاصیت سم‌زدایی نیز دارد. به همین دلیل مصرف سنجد برای درمان سنگ کلیه پیشنهاد شده است. از طرف دیگر برای افرادی که دچار تکرر ادرار می‌شوند نیز مصرف سنجد مفید است. سنجد می‌تواند سموم موجود در روده و معده را نیز از بدن خارج کند. از دیگر فواید سنجد، درمان اسهال در کودکان است.
خواص سنجد برای معده
روغنی که از هسته سنجد به دست می‌آید، از زخم معده جلوگیری می‌کند و عصاره پوست بوته سنجد می‌تواند با سرعت بیشتر غشای معده را ترمیم کند. مصرف منظم سنجد از شدت و اندازه زخم معده می‌کاهد و معده را از عوامل بیماری‌زا دور نگه می‌دارد.
خواص سنجد برای دیابت
سنجد یکی از بهترین جایگزین‌های طبیعی قند برای بیماران دیابتی است. عصاره هسته سنجد باعث کاهش فشار خون بالا در بیماران دیابتی می‌شود. اما نباید در مصرف سنجد زیاده‌روی شود. همچنین در کاهش سطح چربی و قند که از علائم شایع دیابت هستند، موثر است.
خواص هسته‌ی سنجد
علاوه بر میوه‌ی سنجد، هسته‌ی آن هم دارای خواص درمانی است. بسیاری از افراد طعم گس سنجد را دوست ندارند. به همین دلیل برای استفاده از خواص سنجد، می‌توانند از پودر آن استفاده کنند. برای این منظور باید سنجد را با پوست و هسته در داخل آسیاب پودر کنید. اگر امکان این کار را در منزل ندارید، پودر سنجد را می‌توانید از عطاری‌های معتبر خریداری کنید. یک قاشق غذاخوری از این پودر را در یک لیوان شیر و یا آب ریخته و اگر طعمش را دوست ندارید، کمی عسل به آن اضافه کنید. این ترکیب، استخوان‌ها را تقویت کرده و در پیشگیری و درمان پوکی استخوان و آرتروز بسیار موثر است.
مضرات سنجد چیست؟
تمام مواردی که گفتیم به مزایا و خواص سنجد مربوط بودند. اما باید به این نکته توجه کنیم که هر ماده‌ی غذایی در صورتی که به درستی مصرف نشود، ممکن است عوارضی نیز به همراه داشته باشد. مصرف سنجد در افرادی که مشکلات گوارشی دارند و به مردان توصیه نمی‌شود، چرا که می‌تواند باعث کم شدن قوای جنسی در آنها شود.
همچنین سنجد مقادیر قابل توجهی ویتامین K و خاصیت ضد انعقادی خون دارد که ممکن است باعث تداخل دارویی با دارو‌های ضد انعقادی و خونریزی شود. اگر دچار سو هاضمه هستید، سنجد برای شما مناسب نیست. در ضمن، سنجد و یبوست رابطه خوبی ندارند. یعنی در صورت ابتلا به یبوست، نباید این میوه را زیاد مصرف کنید. یکی از خواص عناب برای برطرف کردن یبوست است و به دلیل شباهت عناب و سنجد، برخی سنجد را هم برای یبوست استفاده می‌کنند. ولی دقت کنید و این دو را به جای هم مصرف نکنید. علاوه بر این، اثرات بدی روی افرادی با معده خشک و سر دارد، مگر این که این افراد سنجد را با نبات و عسل میل کنند.
سوالات رایج درباره خواص سنجد
- سنجد برای چی خوبه؟
سنجد برای تقویت سیستم ایمنی، بیماریهای کبد، دوران باداری، استخوان، معده و کنترل دیابت فواید زیادی دارد.
- خوردن پودر سنجد در بارداری مفید است؟
پودر سنجد به زنان باردار کمک می‌کند که حالت تهوع کمتری داشته باشند، سیستم ایمنی بدن آنها را تقویت می‌کند و از پوکی استخوان جلوگیری می‌کند.
- هسته سنجد برای چی خوبه؟
هسته سنجد برای تقویت استخوان، درمان پوکی استخوان و آرتروز مفید است.